Jongerentaal

Wat is jongerentaal? 

Jongerentaal is een term die vaak gebruikt wanneer jongeren spreken of schrijven op een manier die voor volwassenen niet helemaal verstaanbaar is. Het is eigenlijk een soort label van volwassenen voor woorden, grammaticale constructies, enz. die enkel jongeren gebruiken (swag, vet (in de betekenis van leuk), “checkt da”, YOLO,…).Omdat de achterliggende factor van dat taalgebruik de sociale factor leeftijd is, beschouwen we jongerentaal als een sociolect.

Identiteit

Typisch voor jongeren is dat ze graag experimenteren met allerlei zaken. In de zoektocht naar hun identiteit gaan ze creatief om met kapsels en kledingstijlen, proberen ze verschillende muziekgenres uit enz. Met hun taalgebruik is het niet anders: ze gebruiken woorden en uitdrukkingen uit andere talen, verzinnen zelf nieuwe woorden, gebruiken bestaande woorden in een andere betekenis, experimenteren met verschillende accenten … In die zoektocht is ook de identificatie met de leeftijdsgroep essentieel. Jongerentaal is geen individuele taal maar een groepstaal. Het gaat om het wij-gevoel, om het onderscheiden van de eigen groep van andere groepen in de samenleving, bijvoorbeeld de volwassenen. Taal blijkt daar een uitstekend middel voor te zijn.

Variatie

Er is niet één jongerentaal met een duidelijke grammatica of woordenschat en ook spreken jongeren niet altijd jongerentaal. Jongerentaal is een verzamelnaam voor het ‘afwijkende’ taalgebruik van jongeren. Hoe dat taalgebruik precies afwijkt, heeft onder meer te maken met de etnische samenstelling van de groep en de woonplaats van de jongeren. Jongerentaal uit Gent zal bijvoorbeeld anders klinken dan die in Brussel. Invloeden van de lokale dia- of regiolecten en vooral van de andere aanwezige talen in de omgeving (Frans, Marokkaans,…) spelen daarin een grote rol. Er zijn wel een aantal woorden en uitdrukkingen die algemeen gangbaar zijn onder jongeren in het hele taalgebied (bijv. het woord chillen ‘relaxen, rustig aan doen’), maar daarnaast zijn er ook heel wat woorden die typisch zijn voor een bepaalde groep jongeren of een bepaalde regio.

Hieronder bekijken we enkele vormen van jongerentaal wat meer in detail. Straattaal is de taal van heel wat jongeren in grote Nederlandse steden. Chattaal is een jongerentaal met een heel eigen medium: het chatgesprek.

Straattaal

chattaal

 

Meer weten?
  • Cornips, L. (2002) Autochtone en allochtone jongeren: jongerentaal In: Respons 5: Mededelingen van het Meertens Instituut, 20-27. (pdf, 8p.
  • Cornips, L. en V. De Rooij (2010). Gefascineerd door jongerentaal. In: Neerlandia 114:2, 34-35.
  • Daniëls, W. (2004). Vet!: jongerentaal nu en vroeger. Utrecht: Het Spectrum.
  • Daniëls, W. (2006). Drop je lyrics. Prisma miniwoordenboek. Utrecht: Unieboek / Het Spectrum
  • Jaspers, J. en H. Mercelis (2012). Kijk, ik spreek Illegaals! Taal en taalnamen in de hedendaagse stad. In Internationale neerlandistiek/Internationale Vereniging voor Neerlandistiek, 201-219 (pdf, 9p.)